"Zet AI op de agenda, voor het zichzelf op de agenda zet"

• Home ›
• Nieuws ›
• "Zet AI op de agenda, voor het zichzelf op de agenda zet"

Geplaatst op 22 januari 2024

Artifical intelligence (AI) is hot. Maar: wat kunnen we er mee in het onderwijs? Kevin van der Pol is docent Nederlands op het Lorentz Lyceum. Hij gebruikt AI volop in en rondom zijn lessen. Ook is hij betrokken bij NOLAI, het Nationaal Onderwijs Lab Artifical Intelligence. Maak kennis met deze enthousiaste spin in het AI-web!

Je bent als zij-instromer terechtgekomen in het onderwijs. Vertel eens?
“Ik werkte lange tijd bij een bank. Daar was ik vooral bezig met het efficiënter maken van allerlei processen. Op een gegeven moment heb ik mijn eigen baan wegbezuinigd. Toen ontstond er ruimte om een andere weg in te slaan. Binnen de bank gaf ik cursussen zakelijk schrijven; daar haalde ik enorm veel plezier uit. Daarom ben ik de lerarenopleiding Nederlands gaan doen. Eerst heb ik een jaar op een vmbo-school in Tiel gewerkt. En nu ben ik alweer zeven jaar docent bij het Lorentz Lyceum; de laatste vier jaar werk ik hier ook als ICT-innovator. Een mooie combinatie, waarin ik naast lesgeven mijn voorliefde voor (digitale) techniek kwijt kan.”

Op welk moment dacht je: “Ik wil iets gaan doen met AI?”
“Ik vond AI altijd al interessant, maar ik had nog niet echt het idee dat het iets ging betekenen voor het onderwijs. Toen het eerste taalmodel van ChatGPT uitkwam, dacht ik ‘Wow, wat gebeurt hier? We moeten op deze trein springen.’ Vanuit mijn eigen interesse ben ik er toen meteen zelf mee gaan experimenteren en ben ik het ook gaan inzetten in de klas. Vervolgens raakte ik in gesprek met Joost Borsboom van het Centraal Bureau Quadraam. Quadraam is partner van NOLAI en Joost vroeg of ik hierin een rol wilde spelen. Dat paste helemaal in mijn straatje.”

Wat doet NOLAI precies?
“Gefinancierd door de rijksoverheid werken wetenschappers en bedrijven samen met het onderwijs aan slimme technologie in de klas. Dat doen we in co-creatieprojecten. We halen vragen op bij docenten en schoolleiders. Daaruit komen allerlei wensen en behoeften waarop AI mogelijk het antwoord heeft. Is dat het geval, dan maken we een projectvoorstel en gaan we samen met docenten van de betreffende school aan de slag. Er zijn ook wetenschappers betrokken om de onderwijsinnovatie te onderbouwen en verder wetenschappelijk onderzoek te doen. Afhankelijk van het project haken we vervolgens het bedrijfsleven aan voor het daadwerkelijk ontwikkelen van een innovatie die we meteen in het onderwijs kunnen inzetten. De komende tien jaar is er tachtig miljoen euro beschikbaar voor AI in het onderwijs; dat zijn tien tot vijftien projecten per jaar. Baanbrekend!”

Wat is jouw rol hierin?
“Als ‘teacher in residence’ combineer ik mijn baan als docent met NOLAI-werkzaamheden aan de Radboud Universiteit. Heel concreet: bij elk beslismoment in een co-creatieproject, en tussendoor, check ik of de ontwikkeling nog aansluit bij de onderwijspraktijk. Daarnaast haal ik vragen op in de scholen en werk ik mee aan projectvoorstellen. Tot slot werk ik samen met enkele wetenschappers aan onderzoek over ethiek en AI. Ontzettend leuk om te doen!”

Kun je een concreet voorbeeld geven van een AI-project bij Quadraam?
“Met het Candea College bekijken we hoe we zelfregulatievaardigheden van leerlingen kunnen ontwikkelen bij het schrijven van essays. Hiervoor zetten we een AI-tool in die onder andere het klikgedrag van leerlingen meet terwijl zij werken aan hun essay: Op welke momenten gaan zij terug naar eerdere passages in hun werkstuk? Aan welk onderdeel besteden ze meer aandacht? Daaruit komt een dashboard dat leerlingen inzicht geeft in hun gedrag: Hoe ben ik te werk gegaan? Waar zit ik in mijn leerproces? Het doel hiervan is om te kijken of leerlingen met zo’n AI-tool daadwerkelijk beter gaan schrijven. En of ze beter kunnen inschatten wat ze nodig hebben op bepaalde punten in het schrijfproces. Daarnaast verzamelen we de klikgegevens van alle betrokken leerlingen en kijken we of we de tool beter kunnen maken om uiteindelijk in het onderwijs in te zetten bij vakken waarvoor je een essay schrijft.”

Er is ook een Quadraam-breed onderzoek naar AI gestart?
“Klopt. Er is veel behoefte aan inzicht in hoe je AI het beste kunt inzetten in het onderwijs. We doen daarom een groot onderzoek naar het gebruik van AI waarmee je tekst of beeld genereert door het invoeren van een zogenaamde prompt (opdracht), denk aan ChatGPT. Dit noem je ook wel generatieve AI. We gaan bij alle Quadraam-scholen kijken welke vormen van generatieve AI docenten al inzetten. Hoe doen ze dat? Wat vindt de wetenschap daarvan? Daaruit komen adviezen en aanbevelingen. Die inzichten gaan we bundelen en delen, zodat we hier allemaal van kunnen leren en het onderwijs verder kunnen ontwikkelen.”

Hoe kijk jij aan tegen AI in het onderwijs?
“Je kunt AI heel goed inzetten voor gepersonaliseerd en betekenisvol leren. Daarnaast helpt AI je bij het ‘offloaden’ van taken die niet efficiënt verlopen. Taken waardoor je misschien werkdruk ervaart. Denk aan je lesvoorbereiding, analyses en planningen. Daarvoor is het belangrijk dat we werken aan elkaars professionaliteit: wat heb ik nodig om goed om te gaan met AI in mijn les en in mijn vak? AI-geletterdheid, heet dat. Daar hoort ook bij hoe je leerlingen leert omgaan met AI.”

Wat wil je tot slot nog meegeven?
“AI is een rijdende trein. Een trein waarvan je weet dat die niet makkelijk te stoppen is, maar waarvan je de route en snelheid moet bepalen. Je kunt er niet omheen; je moet er iets mee. Het heeft op veel gebieden in ons leven effect. Het gaat zeker voor veranderingen zorgen. Het is dus heel belangrijk om hierover op school, en ook tussen scholen, het gesprek te voeren. Hoe kun en wil je AI inzetten? Wat zijn de risico’s? En hoe ga je het reguleren? Stap één: probeer het eens een half uurtje uit en deel je ervaringen. Zet AI op je agenda, voordat het zichzelf op de agenda zet. Kijk met een open blik naar wat het jou en het onderwijs kan opleveren. Ga erover in gesprek met elkaar!”

In een volgend artikel vertelt Kevin hoe hij AI inzet in zijn dagelijkse werk als docent.

« Terug naar overzicht