• Home ›
• Nieuws ›
• Dubbelinterview: the legacy of ‘de Maartens’

Geplaatst op 13 juli 2021

Ze hebben dezelfde voornaam. Hun loopbaan kent de nodige parallellen. En ze zwaaien gelijktijdig af. Hoe kijken Maarten Delen en Maarten van de Louw terug op hun tijd in het onderwijs? En met welke wijze raad laten ze ons achter?

Maarten Delen, sinds drieënhalf jaar directeur van het Liemers College, omschrijft zichzelf als een laatbloeier. “Ik ben een rustig-opkom-bloemetje. Ik heb het vak gaandeweg geleerd. En ik leer nog steeds. Ik vind het belangrijk om kritisch naar mezelf te blijven kijken. En ik vind het heel prettig om te mogen werken in een lerende omgeving. De dynamiek van werken met grote groepen. Het samen uitzoeken. Daar houd ik van.” Maarten Delen was eerder binnen Quadraam directeur van het Stedelijk Gymnasium Arnhem en het Beekdal Lyceum en een tijd lang interim-directeur van het Montessori College Arnhem.

Gewoon doen
Van de Louw was bij Quadraam directeur van het Lorentz Lyceum en Lyceum Elst. Inmiddels leidt hij alweer negen jaar het Olympus College: “Ik ben het onderwijs eigenlijk gewoon ingerold. Van huis uit heb ik meegekregen ‘ga het maar doen’. Op mijn 23e ging ik lesgeven op een LHNO/MHNO, een school met 300 meiden. Daarna werd ik docent op een MTS en al snel, op 30 jarige leeftijd, was ik daar directeur. Ik kwam terecht in het technisch onderwijs, hoewel ik zelf totaal niet technisch ben. Je stapt er in, je verzamelt een goed team om je heen. Samen leren. Het waren mooie en spannende tijden met de MBO- en ROC-vorming. Na 22 jaar maakte ik de overstap naar het voortgezet onderwijs in Arnhem.”

Ik ben het onderwijs eigenlijk gewoon ingerold. Van huis uit heb ik meegekregen ‘ga het maar doen.

Warme jas
We hebben beide heren gevraagd een voorwerp mee te nemen dat hun tijd in het onderwijs symboliseert. Maarten van de Louw zet een bronzen beeldje op tafel: “Dit is de warme jas. Die is heel belangrijk. Niet alleen voor leerlingen, óók voor collega’s. Als de jas past, floreren mensen. Hoe je daarvoor zorgt? Mensen serieus nemen. Ze het gevoel geven dat ze er toe doen.”

Kennis is vergankelijk
Maarten Delen twijfelde lang over zijn voorwerp. Het werd niet de knuffel met emotionele waarde die leerlingen hem schonken bij de geboorte van zijn zoon. En ook niet de rode brooddoos met het opschrift ‘meester in je vak’ waaraan zoveel warme schoolherinneringen kleven. Hij kiest voor een in messing gegoten hoefijzer van de Pegasus (vliegend paard); zijn vervagende hoefafdruk symboliseert de vergankelijkheid van kennis. Het hoefijzer bevat de inscriptie ‘Leraar van zeer grote verdienste’ in het Latijn. Maartens afscheidscadeau van het SGA. “Kennis is mooi. Maar wat doe je ermee? Hoe integer ben je? Wat draag je bij?”

Ontwikkelingen
Hoe kijken de heren terug op de onderwijsontwikkelingen? “Door de jaren heen moest het onderwijs altijd anders. Als je nu kijkt, is er - globaal gezien - weinig veranderd. Er staat nog steeds één man of vrouw voor een klas van gemiddeld 30 kinderen. Daarin moet nog veel gebeuren”, vindt Maarten van de Louw. Delen vult aan: “Het onderwijs heeft iets conservatiefs wat lastig te doorbreken is. Uitgeverijen van lesmateriaal hebben daarin ook hun aandeel. Die houden de lesmethode graag in stand. Terwijl niet het middel, maar het doel leidend moet zijn. Wel is er door de jaren heen veel meer kennis van en aandacht voor het brein gekomen. We weten beter hóe we leren. Daardoor heeft de professionalisering van docenten een vlucht genomen. De docenten van nu geven veel beter les dan wij vroeger."

De docenten van nu geven veel beter les dan wij vroeger.

Geen leer- maar leefachterstand
De Maartens nemen straks afscheid na het meest bizarre jaar ooit. Een uitdagende periode met de nodige eye-openers. Maarten Delen: “Soms heb je zoiets knettergeks als het coronavirus nodig om de huidige werkwijze te doorbreken. Na zes weken corona-onderwijs riepen alle collega’s ‘dit moeten we blijven doen’. Nu gaan we weer terug naar het traditionele onderwijs. Dat is eigenlijk zonde. We hebben inmiddels gezien dat onderwijs niet altijd fysiek hoeft.” Van de Louw is het er helemaal mee eens: “Soms heb je een crisis nodig om te kunnen schakelen. Zo heeft corona op onze school een enorme boost gegeven aan de kennis en kunde op het gebied van ICT. Leren kan anytime, anyplace. En wat de resultaten betreft: die zijn online vaak ook gewoon goed. Leerlingen hebben geen leerachterstand, maar een lééfachterstand opgelopen. Want laten we vooral niet vergeten dat de middelbare school voor leerlingen ook een plek is om zichzelf te ontdekken, samen met anderen. Bildung is even belangrijk als het opdoen van kennis, zo niet belangrijker.”

Samen evalueren
Binnen Quadraam krijgt onderzoek een meer structurele rol. De nieuwe afdeling Onderwijs & Onderzoek trekt hierin samen op met de scholen. Van de Louw vindt het een goede ontwikkeling: “In de basis is onderzoek heel belangrijk. Waarom zou je tijd steken in dingen die niet werken? De valkuil is dat je te lang blijft hangen in onderzoek en daardoor slagvaardigheid mist.” Maarten Delen: “We stappen vaak razend enthousiast in een nieuw concept, maar we monitoren niet goed. Het is belangrijk om tussendoor meetpunten te hebben: hoe kunnen we het samen (nog) beter doen?”

Stad en dorp
Maarten Delen verruilde de scholen in de stad voor die in een meer landelijke regio. Maarten van de Louw maakte een omgekeerde beweging. Hoe hebben ze dat ervaren? Van de Louw: “Op het Olympus College hebben we een mooie, diverse leerlingenpopulatie. Zijn de leerlingen anders? Nee, die zijn hetzelfde. De achterliggende problematieken verschillen.” Ook merkt hij op dat het lastiger is om stadse bedrijven betrokken te krijgen bij het onderwijs. Daarin schuilt dan juist de kracht van de regio, vinden beide Maartens: “Daar leeft heel duidelijk het besef dat je elkaar nodig hebt. Dat gemeente, onderwijs en bedrijfsleven het samen moeten doen. Het is de kracht van elkaar kennen en het elkaar gunnen.”

De docent als coach
De locatie Didam van het Liemers College werkt met een brede, tweejarige brugklas in combinatie met intensieve coaching van leerlingen. Ook het Olympus College gaat hiermee aan de slag. Beide Maartens geloven in de docent als coach. Van de Louw: “Het gaat veel meer om begeleiden dan om doceren. Leerlingen in hun kracht laten komen. Als VO kunnen we daarin best nog wat leren van het primair onderwijs.” Delen: “We doen nog te weinig ons best om te kijken wat leerlingen echt nodig hebben. PO en VO moeten, in kleine teams, veel meer samen die verantwoordelijkheid voor de leerling oppakken. Bijvoorbeeld door leerlingen op latere leeftijd keuzes te laten maken. In het buitenland is dat heel normaal.”

Stap af van het concurrentiedenken. Sla de handen ineen. Trek als scholen meer samen op.

Kansengelijkheid
Beide Maartens denken dat er op het gebied van kansengelijkheid nog veel winst is te behalen: “We moeten als PO en VO echt meer samen optrekken, zodat alle kinderen dezelfde kansen krijgen”, vindt Maarten Delen. “Ik zie ook dat docenten nog vaak huiverig zijn om les te geven aan bepaalde leerlingen. Terwijl ze achteraf heel enthousiast zijn”, vertelt Maarten van de Louw. Op schoolniveau is zijn advies: “Stap af van het concurrentiedenken. Sla de handen ineen. Trek als scholen meer samen op.”

De jus
Met veel voldoening kijken de Maartens terug op hun werkzame tijd in het onderwijs. Delen: “Het is een fantastische wereld om in te zijn. Levenslang mogen leren. Ik ben er dankbaar voor.” Van de Louw sluit af: “Het ontroert me nog steeds wanneer een leerling iets laat zien. Of dat nu op een podium, in de klas of spontaan op de gang is. Die verbinding met de leerling, en met de medewerker, is voor mij de jus van het vak. Te weten: ik doe ertoe.”

« Terug naar overzicht