• Home ›
• Nieuws ›
• Vakoverstijgend vaardigheden ontwikkelen: leerzaam, objectief & efficiënt

Geplaatst op 20 juli 2022

‘Als je vaardigheden goed zijn, komt de kennis vanzelf.’ Klinkt geweldig, maar: hoe borg en beoordeel je die skills? Rivers International School zet de convenantgelden in voor het expliciet en eenduidig ontwikkelen van leerlingvaardigheden én het verlagen van de werkdruk.

Initiatiefneemster Nena van der Kemp - docent, mentor, counselor & zorgcoördinator bij Rivers International School - vertelt: “Als IB (International Baccalaureate) World School staan we voor een holistische onderwijsfilosofie, waarin gepersonaliseerd leren en verbinding met de praktijk centraal staan. Naast het opdoen van kennis, krijgt vooral het ontwikkelen van vaardigheden veel aandacht bij ons op school. Als je weet hoe en wat je moet leren, waar je de juiste informatie vandaan haalt, welke vragen je moet stellen en hoe je analyseert en evalueert, komt de kennis vanzelf. In de dagelijkse schoolpraktijk geven alle docenten op dit moment op hun eigen manier vorm aan het ontwikkelen van die verschillende vaardigheden.”

Vakoverstijgend
“Toen ik samen met andere Quadraam-collega’s aanwezig was bij een online overleg over het inzetten van de beschikbare convenantgelden, dacht ik bij mezelf: ‘Waarom maken we geen vakoverstijgend werkmateriaal waarmee leerlingen, op hun eigen niveau, aan bepaalde vaardigheden kunnen werken?’ Op die manier verminder je de werkdruk enorm: je hoeft niet steeds het wiel opnieuw uit te vinden, want je kunt - ongeacht het vak dat je geeft - binnen je les een bestaande opdracht aanbieden. Op deze manier kun je je onderwijsvisie bovendien schoolbreed op één en dezelfde manier vertalen, beoordelen en uitdragen.”  

Groen licht
Nena werkte een plan uit. Daarvoor kreeg ze groen licht. Aan de slag dus! “Er zijn natuurlijk ontzettend veel vaardigheden. Je moet daarin keuzes maken en concretiseren. Binnen het IB-onderwijs zijn alle vaardigheden ondergebracht in vijf pilaren: zelfmanagement, communicatie, onderzoek, sociale vaardigheden en creatief & kritisch denken”, licht Nena toe. “Per pilaar hebben we ons afgevraagd: wat houdt deze voor ons in? Zo hebben we in het geval van ‘zelfmanagement’ gekozen voor de skills planning, organisatie, welzijn en reflectie. Vervolgens hebben we bepaald wat een leerling op de verschillende onderwijsniveaus moet laten zien om deze vaardigheden te kunnen beoordelen.”

Beoordeling
“Op onze school geven wij beperkt cijfers. Proefwerken en schriftelijke overhoringen kennen we niet. Per vak hebben we vier criteria, allemaal gebaseerd op de specifieke doelstellingen binnen de verschillende vakgebieden. Kennis is er daar één van. Voor iedere doelstelling kun je als leerling op je eigen niveau werken. Daarnaast worden de vaardigheden nog getoetst; hiervoor krijg je als leerling een bepaalde waardering. Zoals novice (je hebt nog veel ruimte om te groeien), consolidating (je doet het al goed, alleen nog niet voldoende uit jezelf) of master (je beheerst dit uitstekend)”, vertelt Nena. “Zo maken we het ook zonder cijfers heel concreet voor onze leerlingen. De nieuwe, vakoverstijgende aanpak voor het ontwikkelen van vaardigheden sluit hier naadloos op aan.”

Stip op de horizon
“Op dit moment ben ik samen met een collega al het bestaande, door individuele collega’s gemaakte, materiaal aan het inventariseren en analyseren”, zegt Nena. “In oktober hebben we twee workshopdagen gepland. Onder leiding van enkele - door de IB gecertificeerde - “skills-deskundigen”, staan we op de eerste workshopdag met het volledige team stil bij waar we samen naar toe willen en hoe we dat gaan aanpakken.”

Materialen maken
“Tijdens de tweede workshopdag krijgen de collega’s die samen de expertgroep vormen, een extra, diepgaande cursus over de gezamenlijk bepaalde skills. Dan gaan we met elkaar de materialen uitwerken die we straks heel makkelijk vakoverstijgend kunnen inzetten in onze lessen”, legt Nena uit. “Qua materialen moet je denken aan bijvoorbeeld een filmpje met begeleidende vragen, een artikel in combinatie met een werkblad of een webquest: een onderzoeksgerichte opdracht die leerlingen moeten uitvoeren met behulp van informatie op internet. Het doel is om voor de kerstvakantie alles klaar te hebben.” 

Tip!
Wat raadt Nena andere onderwijsprofessionals aan die vakoverstijgend aan de slag willen met het ontwikkelen van vaardigheden? “Begin klein. Pak één specifieke vaardigheid en maak die in de eerste plaats meetbaar voor je verschillende onderwijsniveaus. Het is heel belangrijk dat je de subjectiviteit uit het beoordelen van vaardigheden haalt, zodat leerlingen en hun ouders goed begrijpen waar ze staan en je duidelijk kunt uitleggen waarom dat zo is. Begin pas daarna aan het uitwerken van de andere vaardigheden. Op die manier houd je het behapbaar.” 

Wil je meer informatie over het eenduidig en objectief aanbieden van vakoverstijgende vaardigheden? Nena deelt haar ervaring op dit vlak graag met je! Mail: n.vanderkemp@riversarnhem.org

Rivers International School biedt gepersonaliseerd onderwijs aan leerlingen van circa 45 nationaliteiten. Jongeren tussen 11 en 18 jaar zitten, ongeacht leeftijd en niveau, bij elkaar in de klas. Het overgrote deel van de leerlingen is buitenlands; veelal gaat het om kinderen van expats. Maar ook Nederlandse jongeren die hun havo-diploma hebben of het vierde jaar van het vwo/gymnasium hebben afgerond, kunnen terecht bij Rivers International School. Met het internationaal erkende diploma krijgen leerlingen sneller toegang tot binnen- en buitenlandse universiteiten.

« Terug naar overzicht