Interview Han van Wijk

RUIM BAAN VOOR TALENT

Nog een paar maanden en dan komt er voor Han van Wijk een einde aan acht jaar toezichthouderschap bij Quadraam. De eerste vier jaar was hij lid van de Raad van Toezicht, de laatste jaren vervulde hij de voorzittersrol. Op het Lorentz Lyceum, dat onder zijn toezicht een nieuw gebouw kreeg, blikken we terug.

Je bent al jaren actief in de zorgsector. Waarom koos je destijds voor een Raad van Toezicht van een onderwijsorganisatie?
“De afgelopen twaalf jaar ben ik inderdaad vooral werkzaam geweest in zorginstellingen. Als je mijn toezichthoudersrollen meetelt, gaat het om veel verschillende soorten zorgorganisaties; een ziekenhuis, GGZ-instelling, revalidatiecentrum en TBS-kliniek. Met één gemeenschappelijkheid: het helpen van mensen. En dat kost heel veel geld. Wat je daarom wilt, is dat dat geld zo efficiënt mogelijk wordt besteed.  Zeker ook omdat we een tekort aan personeel hebben. Deze vraagstukken spelen niet alleen in de zorg, maar ook in het onderwijs.”

Wat kan het onderwijs van de zorg leren?
“Onderwijs en zorg hebben met elkaar gemeen dat mensen er graag werken, dat het om banen gaat die enorm gewaardeerd worden door de maatschappij, maar waarvan ook het beeld bestaat dat je te weinig betaald krijgt voor hetgeen je doet. Het gaat echter niet alleen om salaris, maar ook om waardering. Ik vermoed dat de zorg op dit punt wat voorloopt op het onderwijs. In veel zorgorganisaties draaien programma’s die er aan bijdragen dat mensen zich gezien voelen en waardering ontvangen. Ik vind dat in het onderwijs meer mensen een schouderklopje zouden mogen krijgen. Dat we minder voor lief moeten nemen dat iemand zomaar iets doet, maar daar meer waardering voor moeten uitstralen.”

Wat neem jij mee vanuit het onderwijs?
“Ik neem heel veel inzichten mee over leren, en dan vooral over hoe men leert. Uitgangspunten zoals dat iedereen een talent is en een leerling regie laten voeren over zijn eigen leerproces vind ik eye-openers. Zeker omdat ik zie dat dat zoveel verschilt van de tijd waarin ik zelf naar school ben geweest. Ik was graag naar een Quadraam-school gegaan! Onderwijs waarin zelfwerkzaamheid centraal staat, het doen van projecten, dat had mij veel meer aangesproken. Dan zie je dat er in het onderwijs over enkele tientallen jaren wél heel veel is veranderd, in tegenstelling tot wat men vaak over de onderwijssector zegt.” 

En wat heb je geleerd van Quadraam?
“Wat ik echt als een voorbeeld zie, is de manier waarop bij Quadraam de Groep 25 (schooldirecteuren, dienstendirecteuren en College van Bestuur – red.) met elkaar optrekt. In de zin van samenwerking en solidariteit. Het kan weleens minder gaan met een school. Dat bespreek je dan in die groep met elkaar. Je probeert elkaar te helpen. Niet alleen met budget, maar ook door kritisch mee te kijken, ideeën aan te leveren en de betreffende school de benodigde tijd te geven om de gewenste ontwikkelstappen te zetten. Iets anders wat ik van Quadraam meeneem, is de waardenstrategie. Die centrale plek van waarden in je bedrijfsvoering, in je omgang met elkaar, in je strategie, die had ik nog niet eerder zo op het netvlies.” 

Nu je de waardenstrategie benoemt: welke van Quadraams waarden staat het dichtst bij jou?
“Ruim baan voor talent. Dat heeft misschien wel met mijn levensfase te maken. Ik hoef niet persé meer zoveel dingen zelf te doen en vind het prima om iets aan anderen over te laten. En dan zoek je dus in je omgeving naar talent. Dat kan erg leuk uitpakken, maar soms gaat het ook verkeerd. Zo’n risico moet je durven nemen, want dat houdt ruim baan voor talent ook in; ruim baan voor mislukkingen. Calculeer in dat het ook een keer mis kan gaan. Als je geen risico neemt, zul je ook nooit talent ontdekken.”

Wat zeg je als mensen aan jou vragen wat Quadraam is?
“Quadraam is een grote scholengroep in Arnhem en omgeving en ook landelijk een grote speler. Die grootte schept een verantwoordelijkheid. Noblesse oblige. En daar gaat Quadraam heel goed mee om. Zo blazen we als Quadraam ons partijtje mee in onderwijsontwikkeling en -innovatie. Want als het van scholengroepen als Quadraam niet komt, van wie dan wel?”

Je geeft binnenkort de voorzittershamer aan Jan Langerhuizen. Wat wil je hem meegeven over het voorzitterschap?
“Voor een voorzitter is het belangrijk om verbindend te zijn. Binnen de Raad van Toezicht en tussen de Raad van Toezicht en het College van Bestuur. Als voorzitter moet je daar voortdurend bij stilstaan. Het moet als het ware continu een klein stemmetje in je achterhoofd zijn. Zo heb ik als voorzitter geprobeerd om tijdens vergaderingen niet altijd haantje de voorste te zijn met reacties, maar juist eerst te kijken naar wat er uit de groep komt. Ik vind het jammer dat mijn termijn er bijna op zit, want ik heb het heel erg leuk gehad bij Quadraam. Maar het is goed dat estafettestokjes doorgegeven worden: van nieuw leiderschap profiteert elke organisatie.”