• Home ›
• Nieuws ›
• Je aandacht trainen: van pup tot trouwe hond

Geplaatst op 28 juni 2021

Toen Mark Griffioen tegen een burn-out aanliep, kwam mindfulness op zijn pad. Vanaf die tijd ziet zijn leven er anders uit. Als docent bewegingsonderwijs, mindful trainer en studiecoach helpt hij leerlingen en collega’s bij het leiden van een ontspannen en bewustere leefstijl.

Hoe ziet jouw loopbaan er in een notendop uit?
“Na mijn afstuderen in het speciaal onderwijs heb ik twee jaar gewerkt met blinden, slechtzienden en meervoudig gehandicapten. Heel mooi! Ik heb er veel geleerd over hoe je omgaat met individuele verschillen en heb nog altijd profijt van de voelsprieten die ik hier heb ontwikkeld. In die tijd had ik een bijbaan als huiswerkbegeleider en werd ik gevraagd vestigingsmanager van de hoofdlocatie te worden. Iets heel anders, maar er lagen mooie leerdoelen, dus toen heb ik een switch gemaakt. Daarnaast ging ik twee dagen per week aan de slag op een vmbo-school. Sinds 2016 werk ik op het Montessori College Arnhem. Ook ben ik toen mijn eigen onderneming gestart. In eerste instantie om leren effectiever, persoonlijk en leuker te maken. Later kwam daar mijn werk als mindful trainer bij.” 

Hoe kwam je in aanraking met mindfulness?
“Het kostte me een aantal jaren terug veel energie om alle ballen hoog te houden op het gebied van werk, sport en sociale contacten. Ik liep tegen een burn-out aan en kreeg van een vriendin een boek over meditatie. Ik ging er mee aan de slag en ontdekte dat stilte eigenlijk fantastisch mooi is. En dat je in een bepaalde staat van bewustzijn – opmerkzaamheid – kan komen. Iets wat ik nooit eerder had ervaren. Dat schudde me wakker: ik ben niet de enige die stoeit met aandacht en concentratie. Het brein is te vergelijken met een spier die je kunt trainen om opmerkzaam te zijn. Dat ben ik toen gaan uitdragen.”

Hoe omschrijf jij mindfulness?
‘Voor mij is dat: oefenen in bewust zijn van wat je doet, terwijl je het doet. Het is het tegenovergestelde van leven op de automatische piloot: continu door je gedachten en gevoel meegezogen worden in het verhaal van de dag. Als je je bewust bent van wat je doet, terwijl je dat doet, dan beleef je de dag heel anders.”

Wat is voor jou in praktische zin de grootste verandering geweest?
“Ik begin en eindig mijn dag heel anders. Voorheen lag ik ‘s ochtends zo lang mogelijk in bed. Ik pakte vrijwel meteen na het wakker worden mijn telefoon en stond pas op als het echt moest, waarna ik gehaast de deur uit ging. Nu sta ik een uur eerder op. Ik ga eerst even rechtop zitten en doe wat yoga-oefeningen om m’n lichaam wakker te maken. Dan zet ik rustig een kop thee, ga even wandelen en doe een meditatie. Daarna ontbijt ik en kleed ik me aan. Pas dan begint mijn dag en ga ik in de denk- en doe-modus. En zo eindig ik mijn dag ook. Gedurende de dag leef ik zo aandachtig mogelijk; in het moment.”

Hoe kun je jezelf eraan herinneren om tijdens een drukke dag mindful te zijn?
“Zet bijvoorbeeld een kruisje op je hand, lak één nagel in een andere kleur, doe een touwtje om een vinger of plak een sticker op je agenda. Net wat jou aanspreekt. Iedere keer dat je naar dat kruisje of die sticker kijkt, weet je weer: o ja, even ademruimte nemen, uit m’n hoofd en in m’n lijf, een moment bewust worden van het hier en nu. Van daaruit kan je verder met je dag, in contact met jezelf.”

Wat doe je op school op het gebied van mindfulness?
“Elke dinsdag en donderdag maak ik van de gymzaal in de grote pauze een prikkelarme omgeving. Heb je behoefte aan stilte omdat je je overprikkeld voelt in bijvoorbeeld een drukke aula of personeelskamer, dan kun je hier terecht. Leerlingen en docenten kunnen er rustig een broodje eten of we doen wat oefeningen voor meer mindfulness.”

Kun je een voorbeeld geven van zo’n oefening?
“Op momenten dat een gevoel van onrust of spanning toeneemt, zoals vlak voor een toets of presentatie, kun je bijvoorbeeld de ‘hand-ademhaling’ doen. Met je wijsvinger van je ene hand beweeg je – terwijl je in- en uitademt – omhoog en weer naar beneden langs alle vingers van je andere hand. En, zo vaak als nodig, weer terug. Het is een hulpmiddel om met je aandacht in het moment te blijven. Eigenlijk train je hiermee je ‘aandachtsspier’: net zoals je een stuiterende puppy leert om een trouwe hond te worden. Merk je dat je aandacht afdwaalt, breng deze dan weer terug. Duidelijk, maar wel vriendelijk en geduldig, zoals je ook een puppy traint.”

Als je op de stoel van Minister Slob zat, wat zou je dan doen?
“Het onderwijs verdient meer aandacht voor het lichaam en voor het leren omgaan met gevoelens en emoties. Er is in mijn ogen een disbalans tussen cognitieve vakken en vakken als beeldende vorming, bewegingsonderwijs en drama. Leerlingen moeten in verhouding veel stilzitten en staan continu in de focus-stand. Om te kunnen focussen, is ‘ont-focussen’ en bewegen juist heel belangrijk. Ik zou dit overigens niet willen afdwingen, want dat werkt niet. Het moet een keuze zijn. Zo bieden we op onze school in de onderbouw drie keer per week keuzecursussen, waarvan mindfulness één is.”

Welke rol kan mindfulness spelen bij ziekteverzuim?
“Je krijgt geen burn-out van veel werk. Je krijgt een burn-out van continu moeten schakelen. Volgens de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden zou maar liefst 23,5% van de mensen in het Nederlandse onderwijs kampen met burn-outklachten. Dat is bijna één op de vier! Ik ben ervan overtuigd dat preventie in de vorm van een MBSR-cursus (Mindful Based Stress Reductie) veel van deze klachten bij medewerkers kan voorkomen. Hier is veel onderzoek naar gedaan. Het is een kwestie van je aandachtsspier trainen, zodat je meer aanwezig bent bij wat je doet.”

Wat wil je zeggen tegen iedereen die mindfulness bestempelt als ‘zweverig’?
“Ik praat er pas over als iemand mij er naar vraagt. In mijn enthousiasme wil ik mindfulness namelijk niet opleggen aan anderen. Het is een persoonlijk proces; je moet het zelf ervaren. Ik vind wel: heb pas een oordeel als je oprecht de moeite hebt genomen.” 

Heb je nog een laatste mindful tip voor collega-docenten?
“Verdeel je energie over de dag. Zie het als een kan met water. Je kunt die kan in één keer leeggooien of je schenkt steeds een beetje water in een kopje en neemt er heel bewust kleine slokjes van. En sluit je werkdag mindful af. Als je naar huis rijdt, blijf dan op de oprit nog drie minuten in de auto zitten. Neem de tijd om even rustig de gebeurtenissen van de dag te laten passeren, een ademruimte te nemen. Stap dan de auto uit en je huis binnen, zodat je jouw partner of gezin jouw volle aandacht kan geven.

« Terug naar overzicht