Luisteren, ontmoeten en begrijpen

• Home ›
• Nieuws ›
• Luisteren, ontmoeten en begrijpen

Noem het een les in anti-polarisatie. Zo'n negentig scholieren van het Olympus College wandelen in Arnhem langs synagoge, kerk en moskee. Om te laten zien dat de verschillen lang niet zo groot zijn. "Leven en laten leven."

Ze zijn nog maar met 33 leden, de zo sterk vergrijste Joodse gemeenschap in Arnhem. Het jongste lid is 62. En dat komt vooral door de Tweede Wereldoorlog. Het vernietigende effect van genocide. Zo'n 1600 Arnhemse Joden werden gedeporteerd naar concentratiekampen. Er kwamen er maar 600 van terug. "Verscheurd door verdriet vertrokken er daarna nóg meer."

Zo'n twintig scholieren van het Olympus College horen het verhaal van David Simon, voorzitter van de Nederlands Israëlitische Hoofd Synagoge in Arnhem, op deze middag aan. Tussen hen in op de houten bankjes van het Joodse gebedshuis zit Ahmed Marcouch. Even later benoemt de Arnhemse burgemeester dat het juist nu, in tijden van polarisatie, belangrijk is om jongeren bij te brengen wat 'haat en genocide kunnen doen'. "Daar moeten lessen uit te trekken zijn."

Dat is precies waarom de scholieren van 3- en 4-havo van het Olympus in de synagoge aan de Pastoorstraat zitten. Dat niet alleen. De wandeling die ze vandaag in drie verschillende groepen maken, voert óók langs de Koepelkerk en de Ayasofya Moskee in de Rijnstad. Zie het als een soort spoedcursus over drie verschillende geloven. Vooral bedoeld om te laten zien dat de verschillen helemaal niet zo groot zijn.

Simon spreekt de jongeren toe vanaf een bima, zoals imams in de moskee dat een minbar noemen. Of neem de gezichtsbedekking voor moslima's, terwijl Joodse mannen juist een keppeltje dragen. Hetzelfde principe, maar net even anders. "Onze aartsvader is dezelfde als van onze moslimbroeders, Abraham. Dus waarom niet leven en laten leven."

Dat staat haaks op hoe het er in het verhitte Gaza-debat aan toegaat, ziet ook Marcouch. "Er is veel emotie ten aanzien van wat er daar gebeurt."

Niets dan haat over en weer, zo lijkt het. "We hebben hier in Arnhem gelukkig nog niet met grote incidenten of spanning rond antisemitisme te maken gehad. Maar je ziet wel dat het beeld dat binnenkomt angst inboezemt."

Zo hoeft het helemaal niet te zijn, stelt Marcouch. Hij zag afgelopen zomer op vakantie in Marokko nog maar eens de prachtigste synagogen en Joodse begraafplaatsen. "Die onderlinge band is er. We hebben áltijd samengeleefd, de generatie van mijn opa weet niet beter. Nu is er vooringenomenheid, zeker in het westen van het land. Dat moeten we niet accepteren. Dat begint bij opvoeden, corrigeren en onderwijs. Daarom sta ik ook met een keppeltje bij herdenkingen."

Al wekte dat eerder al eens wrevel. "Daarom doe ik het ook. Tegen die bekrompenheid en intolerantie moeten we intolerant zijn. In ons land moeten we niet wennen aan het feit dat mensen zichzelf niet kunnen zijn. Een moslima moet met haar hijab zichtbaar mogen zijn, zoals een Joodse man met keppeltje over straat moet kunnen."

Marcouch doet een dringend beroep op de scholieren - en eigenlijk iedereen: "Stel vragen, in plaats van oordelen of veroordelen." Hij haalt filosoof Spinoza aan: oordeel niet, maar begrijp. Precies de insteek van deze wandeling langs de geloofsstromingen. "We clashen te vaak, terwijl we elkaars broeders en zusters zijn."

Die boodschap lijkt alvast geland bij de leerlingen van het Olympus. Als het aan initiator de gemeente Arnhem ligt, krijgt de educatieve wandeling een veel breder vervolg.

Bron: de Gelderlander 12 september 2025

« Terug naar overzicht